IRMA MATRIX w Twerskim obszarze metropolitalnym w Rosji
"Datapax" zaprezentował rozwiązanie przeciwdziałające unikaniu opłat za przejazd w regionach Rosji
Problem unikania płacenia za przejazd jest istotny dla każdego regionu, a jego udział w ogólnej liczbie pasażerów waha się od
15% do 50%
(tam, gdzie wprowadzono systemy pobierania opłat bez udziału konduktorów). Ponadto, często trudno jest uzyskać obiektywne i regularne dane statystyczne, ponieważ ich ręczne zbieranie i analiza są kosztowne. Dlatego też dane uzyskuje się głównie podczas kontroli biletów, gdzie liczba gapowiczów jest określana na podstawie liczby mandatów. Konkretnie, w Moskwie w 2019 roku wystawiono około 600 000 mandatów na łączną kwotę 623 mln rubli (dane organizatora transportu). Według danych JSC "Yargorelectrotrans" w Jarosławiu, około 40% pasażerów nie płaci za przejazd komunikacją miejską. Podczas okresu testowego poboru opłat bez udziału konduktorów w Permie, w okresie od lutego do kwietnia 2021 roku, udział zidentyfikowanych osób uchylających się od płacenia za przejazd wyniósł 17% (dane Wydziału Transportu Urzędu Miasta Perm).
"W Permie z przewoźnikami obsługującymi miejskie linie autobusowe zostały zawarte umowy o kosztach brutto. Umowy te przewidują, że przewoźnicy otrzymują wynagrodzenie za pracę przewozową, a pobrane opłaty za przejazdy pasażerów przekazują miastu. Nieściąganie opłat za bilety od osób uchylających się od płacenia za przejazdy uderza więc w całą branżę i uniemożliwia rozwój komunikacji miejskiej w pożądanym tempie" - tak twierdzi Wydział Transportu Urzędu Miasta Perm.
Istnieją różne rozwiązania problemu uchylania się od płacenia za przejazd. W niektórych regionach w Rosji pasażerowie mogą wsiadać tylko przez przednie drzwi. Pozwala to unormować sposób wsiadania i wysiadania na przystankach komunikacji miejskiej, oraz poprawić dyscyplinę pobierania opłat. Metoda ta jest obecnie stosowana w niektórych miastach Regionu Moskiewskiego, m.in. w Biełgorodzie i Saratowie. W Moskwie jednak zrezygnowano z tego rozwiązania, gdyż znacznie wydłuża ono czas wsiadania i podróży.
W kilku regionach Rosji zatrudnieni są konduktorzy. Na każdej trasie w Penzie, Permie, Jekaterynburgu i Kaliningradzie konduktor w strefie pasażerskiej nie pozwala przejść bez biletu. Rozwiązanie to, choć zwiększa odsetek płatnych przejazdów, jest bardzo kosztowne z punktu widzenia przewoźnika, który płaci konduktorowi pensję.
Często rachunek za pensje konduktorów przewyższa opłaty za dodatkowo wydane bilety.
W Twerze, przed przejściem na nowy model usług transportowych i wprowadzeniem zintegrowanego rozwiązania cyfrowego, udział osób unikających opłat wynosił 40%, podczas gdy w 2020 roku wskaźnik ten spadł do 10-12% (dane Ministerstwa Transportu regionu). Wynik ten został osiągnięty dzięki kompleksowemu podejściu.
" Dla regionu Tweru unikanie opłat było tak samo pilnym i dotkliwym problemem jak dla innych regionów Rosji. Rozwiązujemy go konsekwentnie poprzez planowanie i wdrażanie kontroli biletów, prowadzonych wspólnie przez Ministerstwo Transportu Obwodu Twerskiego, spółkę operatorską Transport Verkhnevolzhya i policję, co prowadzi do identyfikacji gapowiczów i pociągnięcia ich do odpowiedzialności administracyjnej. W ciągu roku wspólnych działań udało nam się kilkakrotnie zmniejszyć liczbę gapowiczów, a obecnie dysponujemy nowym narzędziem, które pozwoli całkowicie wyeliminować ten problem" - czytamy w komunikacie Ministerstwa Transportu Obwodu Twerskiego.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Transportu Obwodu Twerskiego, chodzi o rozwiązanie cyfrowe, innowacyjne narzędzie firmy Datapax, wprowadzone przez tę firmę w połowie czerwca 2021 roku. Zasadniczo jest to usługa prognozowania uchylania się od płacenia za przejazd i automatyzacji kontroli biletów, która uzupełnia kompleksowy system zarządzania transportem publicznym. Usługa została pomyślnie przetestowana w Twerskim obszarze metropolitalnym i planowane jest jej wprowadzenie we wszystkich regionach Rosji działających na podstawie umów brutto.
Na podstawie wyników pilotażowych testów rozwiązań przeciwdziałających unikaniu opłat za przejazdy w obwodzie twerskim, liczba osób unikających opłat zmniejszyła się dwukrotnie, przy jednoczesnym wzroście wpływów z opłat za przejazdy.
Według Maksima Isajewa, zastępcy dyrektora generalnego Datapax, okres wdrożenia tego cyfrowego narzędzia w regionie nie przekracza 30 dni roboczych, a już w ciągu pierwszego miesiąca, oprócz znacznego zmniejszenia liczby gapowiczów, można zwiększyć wydajność operacyjną kontrolerów biletów o 30% i zmniejszyć liczbę kontroli o 10%.
Prognozowanie gapowiczów jest realizowane poprzez przetwarzanie danych o przewożonych pasażerach i opłaconych przejazdach, uzyskanych z automatycznych systemów zliczania pasażerów i systemów pobierania opłat. Usługa obejmuje automatyczne planowanie kontroli biletów z wykorzystaniem opracowanego dynamicznego modelu matematycznego; generuje w trybie automatycznym zlecenia kontroli w aplikacji mobilnej dla kontrolerów biletów; monitoruje i analizuje kluczowe wskaźniki operacyjne dla nich; dostarcza raporty z wykonanych zadań.
Na mapie cieplnej regionu można zaobserwować szczytowe wartości różnicy pomiędzy danymi o przepływach pasażerskich z czujników a transakcjami w systemie poboru opłat za przejazdy komunikacją miejską. Innymi słowy, są to obszary z maksymalną liczbą gapowiczów, gdzie kontrolerzy biletów są potrzebni do wykonywania swojej pracy.
"Kompleksowe podejście do zbierania i przetwarzania informacji rozwiązało problem rozliczania i planowania wpływów budżetowych w odniesieniu do poziomu ściągalności opłat. Możliwość porównania danych z systemu poboru opłat za przejazdy z liczbą pasażerów w strefie pasażerskiej, uzyskanych z czujników IRMA MATRIX, pozwoliła na zmniejszenie o 50% liczby oszustów w twerskim transporcie pasażerskim" - mówi Gennadiy Gudumak, kolejny uczestnik projektu, zastępca dyrektora generalnego SC TTM, twórcy i dostawcy systemu liczenia pasażerów.
Warto osobno zauważyć, że jednym z najważniejszych elementów systemu są dane o przepływie pasażerów, uzyskiwane za pomocą czujników zliczania IRMA MATRIX, znanych jako wyjątkowo niezawodne i precyzyjne urządzenia pomiarowe co zostało wielokrotnie potwierdzone zestawiając je z pomiarami ręcznymi i przeprowadzając doświadczenia operacyjne.
